Test nhanh sốt rét (Rapid Diagnostic Test - RDT) là một phương pháp xét nghiệm dùng để phát hiện nhanh sự hiện diện của kháng nguyên do ký sinh trùng sốt rét (Plasmodium) tạo ra trong máu người bệnh. Đây là xét nghiệm định tính, giúp chẩn đoán các chủng ký sinh trùng sốt rét phổ biến như Plasmodium falciparum (Pf), Plasmodium vivax (P.v), phối hợp….¹

Nguyên lý hoạt động:

Test nhanh sốt rét phát hiện các kháng nguyên đặc hiệu của ký sinh trùng trong máu toàn phần của người bệnh. Khi mẫu máu tiếp xúc với bộ test, nếu có kháng nguyên này, sẽ xuất hiện các vạch chỉ thị trên que thử, cho kết quả nhanh chóng trong khoảng 15 phút.

Ưu điểm của test nhanh sốt rét:

• Cung cấp kết quả nhanh, thuận tiện.
• Độ nhạy cao
• Giúp phát hiện và phân biệt một hoặc nhiều loài ký sinh trùng sốt rét, đặc biệt hữu ích ở vùng sâu, vùng xa, nơi không có điều kiện làm xét nghiệm kính hiển vi, PCR.

Hạn chế:

• Test nhanh không thể thay thế hoàn toàn phương pháp soi kính hiển vi, vốn là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán sốt rét.
• Kết quả test nhanh dương tính cần được xác nhận lại bằng các phương pháp soi lam.

Ứng dụng:

Test nhanh sốt rét được sử dụng rộng rãi trong chẩn đoán tại các cơ sở y tế, đặc biệt khi cần phát hiện nhanh ca bệnh để điều trị kịp thời và kiểm soát dịch bệnh sốt rét hiệu quả.

Tóm lại, test nhanh sốt rét là một công cụ chẩn đoán nhanh, tiện lợi và hiệu quả để phát hiện sự hiện diện của ký sinh trùng sốt rét trong máu, giúp phân biệt các chủng ký sinh trùng và hỗ trợ công tác phòng chống bệnh sốt rét.

Trong dự án của Hội Y tế Công cộng Việt Nam, test nhanh được cung cấp miễn phí tại các phòng khám, quầy thuốc tư nhân đang tham gia dự án.

Tổng hợp và biên soạn: Ths.BS Lê Minh Đạt  (email: lmd@vpha.org.vn)

______________________________________________________________________________________________________

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.         Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP Hồ Chí Minh. Test chẩn đóan nhanh - Công cụ hữu hiệu trong phòng chống sốt rét. https://www.impehcm.org.vn/noi-dung/sot-ret/test-chan-doan-nhanh-cong-cu-huu-hieu-trong-phong-chong-sot-ret.html