Thông điệp chính: Tiêm vắc-xin cúm là biện pháp quan trọng giúp bảo vệ tính mạng, đặc biệt ở trẻ em, nhưng tỷ lệ tiêm chủng đang giảm mạnh ở Mỹ.
Tình hình hiện nay
- Tại Mỹ, số người tiêm vắc-xin cúm giảm 50% so với cùng thời điểm năm ngoái.
- Nhiều người ngần ngại do mất niềm tin vào chính phủ và cơ quan y tế sau đại dịch COVID-19.
Cúm vẫn là mối đe dọa nghiêm trọng
- Trong “năm bình thường”, cúm gây hàng chục nghìn ca tử vong và hàng trăm nghìn ca nhập viện.
- Mùa cúm năm ngoái có 280 trẻ tử vong, cao nhất trong 21 năm (ngoại trừ đại dịch H1N1 năm 2009).
- 89% trẻ tử vong chưa được tiêm vắc-xin, nghĩa là phần lớn các ca tử vong có thể phòng tránh được.
Biến chứng thần kinh đáng lo ngại
- Có 109 ca viêm não liên quan đến cúm ở trẻ, trong đó 37 ca là thể hoại tử cấp tính (ANE) – gần một nửa tử vong, phần lớn còn lại bị di chứng nặng.
- Các trẻ này hầu hết khỏe mạnh trước đó, bệnh diễn tiến rất nhanh chỉ trong vài ngày.
- Chỉ 1/6 trẻ mắc ANE đủ tuổi tiêm chủng đã được tiêm vắc-xin cúm.
Hiệu quả của vắc-xin
- Tỷ lệ tiêm cúm ở trẻ Mỹ giảm từ 62% (2019–20) xuống còn 49% (2023–24).
- Tiêm vắc-xin giúp giảm tới 78% nguy cơ nhập viện ở trẻ em và thanh thiếu niên.
- Tại Nam bán cầu, dữ liệu cho thấy vắc-xin năm nay giúp giảm một nửa nguy cơ nhập viện vì cúm.
- Ngoài ra, tiêm vắc-xin còn giúp giảm tải cho hệ thống y tế và tiết kiệm chi phí xã hội.
Về dữ liệu của CDC
- Mặc dù có những can thiệp chính trị và cắt giảm ngân sách, dữ liệu của CDC vẫn đáng tin cậy.
- Hệ thống giám sát cúm giúp theo dõi diễn biến, đánh giá hiệu quả can thiệp và cảnh báo sớm dịch bệnh.
Kêu gọi hành động
- Phụ huynh: Đưa trẻ (≥6 tháng) đi tiêm phòng cúm mỗi năm, nhất là trước cuối tháng 10.
- Nhân viên y tế: Tư vấn tiêm chủng, điều trị kháng virus sớm cho bệnh nhân nguy cơ cao.
- Hệ thống y tế: Tạo điều kiện dễ dàng tiếp cận vắc-xin và truyền thông minh bạch.
Thông điệp cuối cùng
Vắc-xin cúm không ngăn được mọi ca bệnh, nhưng ngăn được nhiều cái chết và biến chứng nặng. Bằng chứng đã rõ ràng — quyết định là ở chúng ta.
___________________________________________________________________________
Tổng hợp và biên soạn: Ths.BS Lê Minh Đạt (email: lmd@vpha.org.vn)
Tài liệu tham khảo
You May Have Missed This Important New Flu Data, Tom Frieden, https://tomfrieden.substack.com/p/you-may-have-missed-this-important?utm_source=post-email-title&publication_id=5160629&post_id=175200968&utm_campaign=email-post-title&isFreemail=true&r=ezs4&triedRedirect=true&utm_medium=email