Tháng 1 năm 2025 đánh dấu cột mốc quan trọng trong cuộc chiến chống sốt rét tại các quốc gia châu Phi, kỷ niệm một năm kể từ khi vắc-xin sốt rét được đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia trên quy mô lớn.¹ Trên toàn cầu, vào năm 2023, số ca tử vong do sốt rét ước tính là 597.000, với tỷ lệ tử vong là 13,7/100.000 dân. Khu vực Châu Phi tiếp tục gánh chịu gánh nặng tử vong lớn nhất, với 95% số ca tử vong do sốt rét ước tính trên toàn thế giới.²

Cameroon là quốc gia tiên phong vào tháng 1 năm 2024 với việc triển khai vắc-xin sốt rét RTS,S/AS01 trên toàn quốc, sau đó đến Burkina Faso vào tháng 2 năm 2024. Đến cuối năm 2024, ít nhất 17 quốc gia trên khắp châu Phi đã đưa một trong hai loại vắc-xin (RTS,S/AS01 hoặc R21/Matrix-M) vào chương trình tiêm chủng quốc gia của họ, tập trung vào trẻ em ở các khu vực có gánh nặng sốt rét cao và trung bình với phác đồ bốn liều.¹ Việc triển khai chưa từng có này được thực hiện dưới sự tài trợ từ Gavi, Liên minh vắc-xin, cùng với sự hỗ trợ kỹ thuật từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác như UNICEF, PATH, AMP và Jhpiego, nhằm giảm số ca mắc sốt rét ở trẻ em.

Năm 2025, dự kiến, thêm tám quốc gia châu Phi sẽ bắt đầu đưa vắc-xin sốt rét vào trong chương trình tiêm chủng quốc gia của họ. Vắc-xin sốt rét và các biện pháp phòng chống sốt rét như ngủ màn, phun thuốc diệt muỗi là một bước tiến quan trọng trong việc giảm hậu quả nặng nề của sốt rét đối với trẻ em châu Phi.

 Tổng hợp và biên soạn: Ths.BS Lê Minh Đạt  (email: lmd@vpha.org.vn)

_____________________________________________________________________________

Tài liệu tham khảo

1.         WHO Africa. Nearly 10 000 children vaccinated as malaria vaccine rollout in Africa expands. Accessed April2, 2025. https://www.afro.who.int/news/nearly-10-000-children-vaccinated-malaria-vaccine-rollout-africa-expands

2.         WHO. World malaria report 2024. 2024. https://www.who.int/publications/i/item/9789240104440